چرخه حسابداری برای استفاده سهام‌داران، سرمایه‌گذاران و مدیران از اطلاعات مالی برای تصمیم‌گیری در مورد موقعیت واحد تجاری، اندازه‌گیری و طبقه‌بندی اطلاعات ارائه شده در قالب عملکرد سازمان و صورت‌های مالی است. در این مقاله با صفر تا صد مراحل چرخه حسابداری آشنا می‌شویم، پس برای کسب اطلاعات در این زمینه تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
چرخه حسابداری
تمامی مشاغل و کسب‌وکارها برای انجام فعالیت‌های اقتصادی به بخش حسابداری نیاز دارند. چرخه حسابداری باید به گونه‌ای انجام شود که صاحبان و مدیران بتوانند از عملکردهای اقتصادی خود به‌طور کامل و شفاف مطلع شوند. این چرخه شامل مراحل مختلفی است که در هر بخش از حسابداری به‌طور مشخص مشاهده می‌شود و بازخورد دقیقی از امور مالی ارائه می‌دهد. این بازخورد برای مدیران و مالکان اطلاعات کاملی از کار و روند اقتصادی مشاغل فراهم می‌کند. چرخه حسابداری بررسی فعالیت‌های سال مالی را در بر می‌گیرد و در پایان سال آمارهای مالی را ارائه می‌دهد. این چرخه شامل مراحل متعددی است که اطلاعات سال مالی گذشته را به سال مالی بعدی منتقل می‌کند. به‌طور کلی، چرخه حسابداری از استانداردهای مشخصی پیروی می‌کند و شامل فعالیت‌هایی مانند تهیه دفترهای قانونی، پلمپ دفتر روزنامه، صورتحساب سود و زیان، و تهیه گزارش‌های ترازنامه می‌شود.
اهمیت چرخه حسابداری
اهمیت چرخه حسابداری از آن جهت است که به حسابداران در ثبت حسابداری پروژه‌های مالی کمک می‌کند. این چرخه، به عنوان یک چک لیست برای حسابداران عمل کرده و در پایان دوره مالی، تضمین می‌کند که هیچ چیز از یاد نرفته است و همه هزینه‌ها و درآمدها در صورت‌های مالی منعکس شده‌اند. هدف اصلی این است که عملکرد مالی شرکت به خوبی مشاهده شود و حسابداران را در تهیه یک صورت مالی بدون ایراد همراهی کند.
همنین بخوانید:تحلیل عمودی و افقی در حسابداری
زمان‌بندی چرخه حسابداری
زمان‌بندی چرخه حسابداری نیز همواره در دوره‌های مالی تکرار می‌شود و تمامی مراحل حسابداری با ترتیب مشخصی ثبت می‌شوند. به همین دلیل، زمان‌بندی این چرخه‌ها باید در دوره‌های مالی یکساله کامل تکمیل شود. این دوره‌ها از مانده ابتدای دوره حسابهای دفتر کل شروع می‌شود و با تهیه تراز آزمایشی اختتامیه پایان می‌یابد.
مراحل چرخه حسابداری
چرخه حسابداری شامل مراحل مختلفی است که هریک از آن‌ها به ترتیب عبارتند از:
1- گردآوری اطلاعات مرتبط با رویدادهای مالی
در حسابداری، اسناد و مدارکی که نشان دهنده وقوع یک معامله یا رویداد مالی است به عنوان اسناد مثبته شناخته می‌شوند. این اسناد می‌تواند شامل قبوض آب، برق، تلفن، فیش بانکی، فاکتورهای خدمات، چک‌ها، فاکتورهای خرید و فروش و غیره باشند و باید به صورت روشن، واضح و معتبر مشخص شود تا افراد بتوانند از آن‌ها به عنوان مبنای کار استفاده کنند.
2- تجزیه و تحلیل معاملات و رویدادهای مالی و تنظیم سند حسابداری
مرحله دوم در حسابداری شامل تجزیه و تحلیل معاملات و رویدادهای مالی و تنظیم سند حسابداری است. هر فعالیت مالی می‌تواند به کاهش یا افزایش یک یا چند حساب منجر شود و نحوه ثبت این افزایش و کاهش در حساب‌ها به نوع و ماهیت آن بستگی دارد. به طور کلی، افزایش دارایی‌ها در سمت راست (بدهکار) حساب مربوط ثبت می‌شود، در حالی که کاهش دارایی‌ها در سمت چپ (بستانکار) حساب مربوط ثبت می‌گردد. افزایش بدهی و سرمایه مالک در سمت چپ (بستانکار) و کاهش بدهی و سرمایه مالک در سمت راست (بدهکار) نشان داده می‌شود.
3- ثبت اسناد مالی در دفتر روزنامه
مرحله سوم این چرخه، ثبت اسناد مالی در دفتر روزنامه است. این اسناد، که از اداره ثبت شرکت‌ها دریافت شده و پلمپ شده‌اند، در دفتر روزنامه ثبت می‌شوند. این دفتر، همانند سند حسابداری، قابل استناد است و اطلاعات مهمی را ارائه می‌دهد.
4- انتقال اطلاعات از دفتر روزنامه به دفتر کل
در مرحله چهارم از چرخه حسابداری، اطلاعات مالی از دفتر روزنامه به دفتر کل منتقل می‌شود. این مرحله شامل انتقال مبالغ بدهکاری و بستانکاری از دفتر روزنامه به حسابهای مربوطه در دفتر کل با رعایت آیین‌نامه اجرایی مقررات مالیاتی است.
5- تهیه تراز آزمایشی
مرحله پنجم، تهیه تراز آزمایشی است. در این مرحله، رویدادهای مالی دوره به دفتر کل منتقل می‌شوند و تراز آزمایشی قبل از اصلاحات، تهیه می‌شود.
6- اصلاح حسابهای دفتر کل
در مرحله ششم، حسابهای دفتر کل اصلاح شده تا از تطابق هزینه‌ها و درآمدها در دوره مالی اطمینان حاصل شود. ثبت‌های اصلاحی معمولاً در انتهای دوره مالی انجام می‌شوند؛ اما در صورت نیاز می‌توانند در طول دوره مالی نیز صورت بگیرند.
7- تهیه تراز آزمایشی اصلاح شده
در مرحله هفتم، تراز آزمایشی اصلاح شده تهیه شده که برای تهیه صورت‌های مالی استفاده می‌شود.
8- تهیه صورت‌های مالی
مرحله هشتم، تهیه صورت‌های مالی است که اطلاعات مالی شرکت را به صورت خلاصه و طبقه‌بندی شده ارائه می‌دهد تا کاربران نهایی بتوانند تصمیمات مرتبط را به خوبی بگیرند.
9- بستن حسابهای موقت
در مرحله نهم، حسابهای موقت بسته شده و مانده آن‌ها به حساب دائمی منتقل می‌شود، به عنوان افتتاحیه برای دوره مالی بعدی به حساب دائمی منتقل می‌شود.
10- تهیه تراز آزمایشی اختتامی و بستن حسابهای دائمی
آخرین مرحله در چرخه حسابداری، تراز اختتامیه است. قبل از بستن حسابهای دائم، لازم است که لیستی از آن‌ها در صورت حساب با عنوان ترازنامه اختتامیه آماده شود. سپس، پس از بستن حسابهای موقت، حسابهای دائم بسته می‌شود که دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه‌ها از جمله این موارد هستند.
جمع‌بندی
چرخه حسابداری به مراحل ارزیابی عملکرد یک بنگاه اقتصادی از ابتدا تا پایان سال مالی می‌پردازد. این مراحل شامل گردآوری اسناد و مدارک، تجزیه و تحلیل، ثبت رویدادهای مالی در دفاتر روزنامه، تهیه ترازنامه آزمایشی، بستن حساب‌ها و موارد دیگر می‌شود که به طور کامل به بررسی هر یک از آن‌ها در این مقاله پرداختیم
