انواع دارایی در دنیای پیچیده اقتصاد، در نقش ستون‌های ثروت عمل کرده و در قالب‌های گوناگون، فرصت‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری و کسب سود فراهم می‌کنند. از املاک و مستغلات گرفته تا اوراق بهادار و فلزات گرانبها، هریک از این دارایی‌ها ویژگی‌ها، مزایا، معایب و ریسک‌های خاص خود را دارند.
درک ماهیت، عملکرد و ریسک و بازده دارایی‌ها، کلیدی برای ورود به دنیای سرمایه‌گذاری و مسیریابی در میان گزینه‌های مختلف است. شناخت درست از این عوامل به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با اتکا به دانش و آگاهی، تصمیمی آگاهانه در مورد نحوه تخصیص سرمایه خود و مدیریت سبد دارایی خود بگیرند.
در این مطلب به بررسی انواع دارایی و روشهای مختلف دسته بندی آن میپردازیم.
انواع دارایی: انتخابی هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری موفق
دارایی‌ها به دو دسته کلی جاری و غیرجاری تقسیم می‌شوند.
دارایی‌های جاری شامل مواردی هستند که انتظار می‌رود در طول یک سال مالی به وجه نقد تبدیل شوند یا در تولید کالا و ارائه خدمات در همان سال به مصرف برسند. به عبارت دیگر، این نوع دارایی‌ها قابلیت نقد شدن بالایی دارند و به راحتی قابل تبدیل به پول نقد هستند.
برخی از انواع دارایی جاری عبارتند از:
- وجوه نقد و سپرده‌های بانکی
- مطالبات قابل وصول
- موجودی کالا
- پیش‌پرداخت‌ها
- اوراق بهادار کوتاه‌مدت
دارایی‌های غیرجاری شامل مواردی هستند که انتظار می‌رود در طول بیش از یک سال مالی به وجه نقد تبدیل شده یا در تولید کالا و ارائه خدمات به مصرف برسند. به عبارت دیگر، این نوع دارایی‌ها قابلیت نقد‌پذیری پایینی داشته و به سختی قابل تبدیل به وجه و پول نقد هستند.
برخی از نمونه‌های دارایی‌های غیرجاری عبارتند از:
- زمین و ساختمان
- ماشین‌آلات و تجهیزات
- دارایی‌های نامشهود مانند حق اختراع و سرقفلی
سایر روشهای دسته‌بندی دارایی‌ها بر اساس معیارهای مختلف
دسته‌بندی دارایی‌ها بر اساس معیارهای مختلف می‌تواند به درک بهتر وضعیت مالی یک شرکت کمک کند. با آن که دسته‌بندی کلی دارایی‌ها به جاری و غیرجاری رایج‌ترین روش است، اما روشهای دیگری نیز برای دسته‌بندی دارایی‌ها بر اساس معیارهای مختلف وجود دارد. هر یک از این روشهای دسته‌بندی، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب نهایی معیار مناسب برای دسته‌بندی دارایی‌ها به نوع فعالیت و اهداف شرکت بستگی دارد.
برای مثال فرض کنید یک شرکت تولیدی قصد دارد دارایی‌های خود را دسته‌بندی کند. این شرکت می‌تواند از معیارهای مختلفی برای دسته‌بندی دارایی‌های خود استفاده کند مانند:
1. دسته‌بندی بر اساس قابلیت تبدیل:
- دارایی‌های قابل تبدیل در زمان کوتاه: که به طور معمول در طول یک سال مالی به پول نقد تبدیل یا برای فروش در نظر گرفته می‌شوند مانند وجوه نقد، مطالبات قابل وصول، موجودی کالا و پیش‌پرداخت‌ها
- دارایی‌های غیر قابل تبدیل در زمان کوتاه: مواردی که انتظار می‌رود بیش از یک سال مالی در تملک شرکت باقی بمانند مانند زمین و ساختمان، تجهیزات، ماشین‌آلات، وسایل نقلیه و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت
2. دسته‌بندی بر اساس وجود فیزیکی:
- دارایی‌های مشهود: موارد دارای شکل فیزیکی که می‌توان آنها را لمس کرد شامل مواردی نظیر زمین و ساختمان، تجهیزات، ماشین‌آلات، وسایل نقلیه و موجودی کالا و…
- دارایی‌های نامشهود: دارایی‌هایی که شکل فیزیکی نداشته و فقط به عنوان یک ایده یا مفهوم وجود دارند مانند حق اختراع، سرقفلی، برند، نام تجاری و مالکیت معنوی
3. دسته‌بندی بر اساس نوع کاربرد:
- دارایی‌های مصرفی: واردی که برای تولید یا ارائه خدمات به طور مستقیم استفاده می‌شوند و در طول زمان از بین می‌روند مانند موجودی کالا، مواد اولیه و لوازم یدکی
- دارایی‌های غیرمصرفی: که برای تولید یا ارائه خدمات به طور مستقیم استفاده نشده و در طول زمان از بین نمی‌روند مانند زمین و ساختمان، تجهیزات و ماشین‌آلات
با استفاده از این معیارها، شرکت می‌تواند دارایی‌های خود را به طور دقیق‌تر دسته‌بندی کرده و از این اطلاعات برای تصمیم‌گیری‌های مالی بهتر استفاده کند.
اهمیت شناخت انواع دارایی‌ها:
در دنیای پرشتاب امروز، ثبات و پیشرفت مالی از دغدغه‌های اصلی افراد، مدیران و سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. بر این اساس شناخت انواع دارایی بهدلایل زیر حائز اهمیت است:
1. ارزیابی وضعیت مالی:
بررسی تنوع دارایی‌ها و ارزش آنها، تصویری روشن از وضعیت مالی یک شرکت یا شخص ارائه می‌دهد. این امر به سنجش توانایی مالی، قدرت نقدینگی، ثبات و پتانسیل رشد آنها کمک می‌کند. به عنوان مثال، سهم بالای دارایی‌های جاری در ترازنامه نشان‌دهنده قدرت نقدینگی بالا و توانایی شرکت در ایفای تعهدات کوتاه‌مدت و سهم بالای دارایی‌های غیرجاری نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و پتانسیل رشد آتی شرکت است.
2. تصمیم‌گیری‌های مالی:
شناخت انواع دارایی‌ها به مدیران و سرمایه‌گذاران در اتخاذ تصمیمات مالی درست و اصولی یاری می‌رساند. انتخاب نوع دارایی مناسب برای سرمایه‌گذاری، تخصیص بهینه منابع و مدیریت ریسک سبد دارایی، از جمله تصمیمات کلیدی هستند که نیاز به درک عمیق از ماهیت و ویژگی‌های هر نوع دارند. به عنوان مثال، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با ریسک بالا می‌تواند بازده بالایی به همراه داشته باشد، اما در عین حال ریسک از دست دادن سرمایه را نیز افزایش می‌دهد.
3. محاسبه مالیات:
برخی از دارایی‌ها مانند املاک و مستغلات، اوراق بهادار و سود سهام مشمول مالیات هستند. شناخت این موارد و قوانین مربوط به آنها برای محاسبه صحیح مالیات و جلوگیری از جریمه‌های مالیاتی ضروری است. برای مثال، هر ساله باید مالیات بر دارایی‌های ثابت مانند زمین و ساختمان به اداره مالیات پرداخت شود.
در دنیای امروز که دارایی‌ها حرف اول را در ثبات و پیشرفت مالی می‌زنند، فرصت‌های بی‌شماری برای سرمایه‌گذاری، سودآوری و حفظ ارزش پول وجود دارد.
راز موفقیت در اقتصاد و رسیدن به نتایج بهتر در این زمینه، شناخت انواع دارایی و درک دقیق نحوه عملکرد، ریسک و بازده هر یک است. با چنین آگاهی، می‌توانید با چشمانی باز سرمایه‌گذاری کنید، ریسک‌ها را مدیریت نموده و در نهایت به ثبات و پیشرفت مالی برسید.
