تحلیل صورت‌های مالی و تفسیر آنها یکی از مهم‌ترین اقدامات برای هر کسب‌و‌کاری به‌شمار می‌رود. این کار جهت بررسی و ارزیابی عملکرد شرکت‌ها انجام می‌شود که می‌تواند تا حد زیادی آینده آنها را پیش‌بینی کند. بسیاری از متخصصان معتقد هستند با تجزیه و تحلیل صورت های مالی به‌صورت افقی و عمودی، روندی مشخص از وضعیت مالی شرکت به‌دست خواهد آمد. همچنین می‌توان اطلاعات قابل‌توجهی از فعالیت‌های شرکت کسب کرد. اگر قصد دارید کسب‌و‌کار خود را توسعه دهید و آن را به‌سمت موفقیت هدایت کنید، این روش به شما توصیه می‌شود.
معنی و مفهوم تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی چیست؟
در‌حقیقت معنی تجزیه و تحلیل صورت های مالی، تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی و حسابداری یک کسب‌و‌کار است. صورت‌های مالی به اسنادی خاص گفته می‌شود که تمامی اطلاعات مالی شرکت را شامل می‌شوند. این اسناد مجموعه‌ای از ترازنامه، صورت سود و زیان، گردش وجه نقدی، تغییرات حقوق صاحبان هر شرکت و موارد دیگر هستند.
هر‌کدام از این اسناد از اهمیت بالایی برخوردارند؛ به‌طوری که نقش پر‌رنگی در بررسی صورت‌های مالی و تفسیر آنها ایفا می‌کنند. تمامی اسناد به‌صورت مستقیم در روند بررسی و ارزیابی دقیق‌تر کاربرد دارند.
انواع صورت‌های مالی و معرفی اجزای آنها
با تجزیه و تحلیل صورت های مالی امکان یافتن دلیل بسیاری از مشکلات مالی و پیشگیری از آنها ایجاد می‌شود. در‌نظر داشته باشید که این فرآیند می‌تواند سلامت شرکت شما را تضمین کند؛ بنابراین شناخت و یادگیری روش‌های تحلیل صورت‌های مالی می‌تواند برای رهبران بسیار مفید واقع شود.
با یادگیری این روند، مدیران شرکت می‌توانند بفهمند که آیا شرکت توانایی پرداخت هزینه‌ها را دارد؟ همچنین می‌توانند مشخص کنند که امکان پرداخت بدهی‌ها یا سرمایه‌گذاری وجود دارد یا خیر. به‌طور کلی، هر‌کدام از صورت‌های مالی، از اجزای مشخصی تشکیل شده است که در‌ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان یکی از مهم‌ترین فاکتورها به‌شمار می‌رود. اگر قصد دارید تا تجزیه و تحلیل صورت های مالی بی‌نقص انجام شود، باید با این صورت مالی آشنا شده و آن را به‌طور کامل بشناسید. این فاکتور عملکرد یک کسب‌و‌کار را در یک مقطع زمانی مشخص، تعیین می‌کند. فقط کافی است محدوده زمانی مورد نظر خود را بررسی کنید.
ترازنامه
یکی‌دیگر از صورت‌های مالی، ترازنامه‌ها هستند. این اسناد هم همانند صورت سود و زیان برای یک مقطع زمانی مشخص استفاده می‌شوند. ترازنامه‌ها می‌توانند میزان دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه کسب‌و‌کار را در محدوده زمانی مشخص ارائه دهند.
گردش وجوه نقد
صورت گردش وجوه نقد از اساسی‌ترین صورت‌های مالی به‌شمار می‌رود. این سند می‌تواند به‌صورت مستقیم در تجزیه و تحلیل صورت های مالی تاثیرگذار باشد. با بررسی این سند تمام تغییرات وجه نقد شرکت را در یک محدوده زمانی مشخص، مشاهده خواهید کرد.
صورت مالی نهایی
در‌نهایت، آخرین سند از انواع صورت‌های مالی، صورت مالی نهایی است. بسیاری از کسبوکارها و افراد با‌تجربه این سند را با نام ویترین کسب‌و‌کار می‌شناسند؛ چرا‌که در‌حقیقت ویترین کسب‌و‌کار شما خواهد بود. این سند نشان‌دهنده عملکرد مدیریت در طی یک سال است.
برای تهیه این اسناد باید برخی از نکات مهم را رعایت کرده و آنها را طبق استاندارد‌های حسابداری دریافت کنید. این استاندارد‌ها هر‌کدام بر‌پایه مفاهیم نظری گردشگری مالی ایجاد شده‌اند. با تهیه اسناد صورت‌های مالی بر‌اساس استاندارد‌ها، کمک قابل‌توجهی به بخش حسابداری و مدیریت واحد تجاری خواهید کرد. دلیل این امر این است که امکان تجزیه و تحلیل صورت های مالی با بهترین کیفیت و دقت ایجاد می‌شود.
معرفی روش های تحلیل صورت های مالی و تفسیر هر‌کدام
در‌حالت‌کلی، روش‌های متعددی برای تجزیه و تحلیل این اسناد وجود دارد. به‌طور کلی ۴ روش برای انجام این کار وجود دارد که هر‌کدام از ویژگی‌ها و مزایای منحصر‌به‌فردی برخوردارند.
روش افقی؛ اولین روش
در این روش عملکرد یک شرکت یا کسب‌و‌کار در طول زمان بررسی می‌شود. سرمایه‌گذاران و مدیران با‌توجه به روند عملکردی، آینده را پیش‌بینی کرده و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند. در این روش تمرکز بر‌روی صورت‌های مالی است و پیدا کردن تفاوت‌های سال‌های مالی با یک‌دیگر بسیار راحت‌تر خواهد بود.
روش عمودی؛ دومین روش
در تجزیه و تحلیل صورت های مالی به‌صورت عمودی، عملکرد شرکت با یک عدد مشخص مقایسه می‌شود. تا حدودی می‌توان گفت که این روش شبیه به ارزیابی وضعیت فعلی است. همچنین در روند تحلیل، زمان فاکتور مهمی محسوب نمی‌شود. در‌حقیقت صورت‌های مالی به‌تنهایی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
روش نسبت؛ سومین روش
در سومین روش از تجزیه و تحلیل صورت های مالی، امکان مقایسه چندین کسب‌و‌کار با یک‌دیگر وجود دارد. فرض کنید قرار است یک شرکت کوچک و یک شرکت بزرگ با یک‌دیگر مقایسه شوند. در این‌هنگام از روش نسبت استفاده می‌شود.
روش روند؛ آخرین روش
این نوع تجزیه و تحلیل به‌همراه آغاز فعالیت شرکت شروع می‌شود که آن را سال پایه می‌نامند. پس از گذشت سال‌ها، مقایسه اسناد هر‌سال با سال پایه انجام می‌شود. با این کار تغییرات درصد‌ها به‌راحتی دیده می‌شوند.
جمع بندی
اگر به‌عنوان مدیر و رهبر یک کسب‌و‌کار فعالیت می‌کنید، می‌توانید به‌راحتی شرایط پیشرفت را برای کسب‌و‌کار خود ایجاد کنید. برای این کار فقط کافی است برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی شرکت خود اقدام کنید. به‌طور کلی روش‌های متعددی برای این کار وجود دارد که شما می‌توانید از آنها بهره بگیرید.
