اندازه‌گیری بدهی؛ همه آن‌چیزی که باید بدانید!

اندازه‌گیری بدهی در زندگی هر شخص و سازمانی می‌تواند مزایای متعددی به همراه داشته باشد. این روند شامل شناسایی، ارزیابی و تحلیل میزان بدهی‌های جاری و آتی است که به منظور برآورد دقیق وضعیت مالی و برنامه‌ریزی برای بازپرداخت آن‌ها انجام می‌شود. بدهی‌ها می‌توانند شامل وام‌ها، اوراق قرضه، تعهدات مالیاتی و دیگر انواع التزامات مالی باشند. اندازه‌گیری بدهی به سازمان‌ها و افراد کمک می‌کند تا تصویر واضح‌تری از توانایی مالی خود به دست آورند و استراتژی‌های مناسبی برای مدیریت و کاهش بدهی‌های خود اتخاذ کنند. برای بهره‌مند شدن از مزایای اندازه‌گیری بدهی این مطلب را بخوانید.

بدهی چیست؟

بدهی یعنی: تعهد مالی که یک فرد یا سازمان به طرف دیگری دارد. این تعهد ممکن است به شکل وام، بدهی‌های بانکی، اوراق قرضه، یا حتی بدهی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت باشد. بدهی‌ها می‌توانند برای تأمین مالی پروژه‌ها، خرید دارایی‌ها، یا حتی پوشش هزینه‌های جاری استفاده شوند.

مزایای اندازه‌گیری بدهی

مزایای اندازه‌گیری بدهی شامل موارد زیر است:

• شفافیت مالی: ارائه تصویر واضحی از وضعیت مالی فرد یا سازمان.
• مدیریت بهتر نقدینگی: کمک به برنامه‌ریزی و تخصیص منابع مالی.
• کاهش ریسک: شناسایی و مدیریت ریسک‌های مرتبط با بدهی‌ها.
• تصمیم‌گیری استراتژیک: امکان گرفتن تصمیمات مالی هوشمندانه‌تر.
• افزایش اعتبار: بهبود اعتبار مالی در نظر وام‌دهندگان و سرمایه‌گذاران.
• پیشگیری از بحران: جلوگیری از وقوع بحران‌های مالی از طریق مدیریت موثر بدهی‌ها.

• بهینه‌سازی هزینه‌ها: امکان کاهش هزینه‌های بهره و تعهدات مالی.

انواع بدهی

بدهی‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• بدهی‌های کوتاه‌مدت: این نوع بدهی‌ها ظرف یک سال باید بازپرداخت شوند. نمونه‌هایی از این بدهی‌ها شامل وام‌های کوتاه‌مدت، بدهی‌های تجاری و چک‌های پول هستند.
• بدهی‌های بلندمدت: بدهی‌هایی هستند که بازپرداخت آن‌ها بیش از یک سال طول می‌کشد. وام‌های مسکن، اوراق قرضه و وام‌های بلندمدت نمونه‌هایی از این دسته هستند.

روش‌های اندازه‌گیری بدهی

برای اندازه‌گیری بدهی از چند روش مختلف استفاده می‌شود که هرکدام از آن‌ها به نوع بدهی و هدف اندازه‌گیری بستگی دارد. در ادامه این قسمت از مطلب مهم‌ترین روش‌های اندازه‌گیری بدهی را معرفی خواهیم کرد:

1. نسبت بدهی به دارایی (Debt to Asset Ratio)

این نسبت نشان‌دهنده نسبت کل بدهی‌ها به کل دارایی‌های یک فرد یا سازمان است و به صورت زیر محاسبه می‌شود:

کل بدهی‌ها تقسیم بر کل دارایی‌ها = نسبت بدهی به دارایی​

این نسبت نشان می‌دهد که چه مقدار از دارایی‌ها از طریق بدهی تأمین مالی شده است. نسبت بالا نشان‌دهنده ریسک بالای مالی است.

2. نسبت بدهی به سرمایه (Debt to Equity Ratio)

این نسبت نشان‌دهنده نسبت بدهی‌ها به حقوق صاحبان سهام است:

کل بدهی‌ها تقسیم بر کل حقوق صاحبان سهام = نسبت بدهی به سرمایه

نسبت بالای بدهی به سرمایه نشان می‌دهد که شرکت بیشتر بر بدهی تکیه دارد که ممکن است خطرناک باشد.

3. نسبت پوشش بهره (Interest Coverage Ratio)

این نسبت نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بهره بدهی‌های خود است:

سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) تقسیم بر بهره پرداختنی = نسبت پوشش بهره

این نسبت نشان می‌دهد که آیا شرکت توانایی پرداخت هزینه‌های بهره خود را دارد یا خیر. نسبت پایین نشان‌دهنده مشکلات مالی است.

4. نسبت بدهی جاری به دارایی جاری (Current Ratio)

این نسبت نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت خود با استفاده از دارایی‌های جاری است:

نسبت بدهی جاری به دارایی جاری

دارایی‌های جاری تقسیم بر بدهی‌های جاری = نسبت بدهی جاری به دارایی جاری

نسبت بالا نشان‌دهنده توانایی بالای شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت است.

نکات کلیدی در اندازه‌گیری بدهی

برای اندازه‌گیری بدهی بهتر است نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• تحلیل جریان نقدی: جریان نقدی ورودی و خروجی شرکت را تحلیل کنید تا مطمئن شوید شرکت توانایی بازپرداخت بدهی‌های خود را دارد.
• رعایت اصول حسابداری: از اصول و استانداردهای حسابداری معتبر استفاده کنید تا اطلاعات مالی دقیق و قابل اعتمادی داشته باشید.
• مقایسه با صنعت: نسبت‌های بدهی خود را با شرکت‌های مشابه در صنعت مقایسه کنید تا بفهمید در چه وضعیتی قرار دارید.
• مراعات نسبت‌های مالی: نسبت‌های مالی را به طور منظم بررسی کنید تا در صورت بروز مشکلات، به موقع اقدام کنید.

بهترین راهکارهای کاهش بدهی

بهترین راهکارهای کاهش بدهی شامل موارد زیر است:

• بودجه‌بندی دقیق: تنظیم بودجه‌ای که هزینه‌ها را کنترل و کاهش دهد.
• بازپرداخت بدهی‌های با بهره بالا: اولویت‌بندی بازپرداخت وام‌ها و بدهی‌هایی که بهره بالاتری دارند.
• ادغام بدهی‌ها: ترکیب بدهی‌های متعدد به یک وام با بهره کمتر.
• مذاکره با وام‌دهندگان: تلاش برای کاهش نرخ بهره یا تمدید مدت بازپرداخت.
• افزایش درآمد: جستجوی فرصت‌های شغلی اضافی یا درآمدهای جانبی.
• کاهش هزینه‌های غیرضروری: حذف یا کاهش هزینه‌های زاید و لوکس.
• استفاده از مشاور مالی: مشورت با کارشناسان برای دریافت راهنمایی‌های تخصصی.
• پرداخت‌های خودکار: تنظیم پرداخت‌های خودکار برای جلوگیری از دیرکرد و جریمه.
• فروش دارایی‌های غیرضروری: فروش اموال و دارایی‌های اضافی برای تسویه بدهی‌ها.
• استفاده از برنامه‌های بازپرداخت: استفاده از برنامه‌های بازپرداخت بدهی که توسط موسسات مالی ارائه می‌شود.

همچنین بخوانید:چگونه سبد بدهی خود را مدیریت کنیم؟

سخن پایانی

با اندازه‌گیری دقیق بدهی‌ها می‌توانید تصمیمات مالی بهتری بگیرید و ریسک‌های مرتبط با بدهی را مدیریت کنید. برای مثال، شرکت‌ها با تحلیل دقیق بدهی‌های خود می‌توانند برنامه‌های بهتری برای سرمایه‌گذاری، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری داشته باشند. در سطح کلان، دولت‌ها با اندازه‌گیری بدهی‌های عمومی می‌توانند سیاست‌های اقتصادی مناسبی را تدوین و از ایجاد بحران‌های مالی جلوگیری کنند